Намояндагони ҷомеаи шаҳрвандӣ масъалаи ҳифзи маълумоти шахсиро дар Тоҷикистон баррасӣ карданд
«Барои такмили қонун «Дар бораи ҳифзи маълумоти шахсӣ» беҳтар аст он бозбинӣ ва механизми иҷрои он мушаххас карда шавад. Ин нукта яке аз пешниҳодҳое буд, ки дар як нишаст бо ҳузури фаъолони ҷомеаи шаҳрвандӣ таъкид гардид.
Нишасти мазкур 25 майи соли 2024 бо ибтикори ташкилоти ҷамъиятии «Дафтари озодиҳои шаҳрвандӣ» бахшида ба «Соли маърифати ҳуқуқӣ» баргузор шуд. Дар он Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҳифзи маълумоти шахсӣ» мавриди баррасӣ қарор гирифт. Қонуни мазкур моҳи августи соли 2018 ба тасвиб расид.
Дар нишаст намояндагони ташкилотҳои ҷамъиятӣ — «Ташаббуси шаҳрвандии сиёсати интернет», Анҷумани миллии воситаҳои азбори оммаи мустақил (НАНСМИТ), «Хома», «Идораи ҳуқуқи инсон ва риояи қонуният”, «Маркази ТИК», «Расонанигор», «Равзана» ва намояндагони ҷомеаи адвокатҳо ширкат доштанд.
Иштирокдорон қабл аз ҳама мафҳуми маълумоти шахсӣ, шеваҳои коркард ва истифодаи онро баррасӣ намуда, таъкид намуданд, ки кадом маълумоти шахсӣ набояд паҳн ва ё мубодила карда шавад. Вобаста ба механизмҳои татбиқи қонун, таваҷҷуҳи махсус ба риояи муқаррароти қонун дар амал ва ҷавобгарӣ барои вайрон кардани он дода шуд. Инчунин таъкид гардид, ки солҳои охир масъалаҳои марбут ба ифшо ё риоя накардани ҳифзи маълумоти шахсӣ дар шабакаҳои иҷтимоӣ зиёд матраҳ мешавад.
Нуктаҳои асосӣ, ки иштирокдорони нишаст рӯи он таъкид намуданд:
- Огоҳӣ ва омӯзиш: иштирокчиён аҳамияти баланд бардоштани сатҳи маърифати ҳуқуқии шаҳрвандонро таъкид карданд. Ин баргузории мунтазами давраҳои омӯзишӣ ва маъракаҳои иттилоотиро дар бар мегирад, ки ба фаҳмонидани ҳуқуқ ва уҳдадориҳо дар соҳаи ҳифзи маълумоти шахсӣ нигаронида шудаанд.
- Тадбирҳои технологӣ: ҷорӣ намудани технологияҳои муосири ҳифзи маълумот, аз ҷумла истифода аз гузарвожаи қавӣ ва дигар усулҳои амнияти сайберӣ (киберӣ) пешниҳод карда шуданд.
- Иқдомоти қонунгузорӣ: намояндагони ташкилотҳои ҷамъиятӣ пешниҳод карданд, ки заминаи қонунгузориро барои мутобиқ шудан ба технологияҳои зудтағйирёбанда ва чолишҳои нав дар соҳаи ҳифзи маълумот бознигарӣ ва навсозӣ кунанд.
- Нақши ҷомеаи шаҳрвандӣ: зарурати иштироки фаъоли ташкилотҳои ҷамъиятӣ дар мониторинг ва пешбурди иқдомот оид ба ҳифзи маълумоти шахсӣ қайд карда шуд.
Тавсияҳо барои оянда:
- Барои беҳтар гардонидани қонуни мазкур ва ҳифзи маълумоти шахсӣ дубора механизми татбиқи Қонуни ҶТ «Дар бораи ҳифзи маълумоти шахсӣ бозбинӣ гардидакарда, меъёри муҷозот барои риоя накардани муқаррароти қонун мушаххас карда шавад;
- Мақоми мустақил (шояд Вазорати адлия) бояд риояи қонунгузориро назорат кунад ва шикоятҳои шаҳрвандонро баррасӣ намояд;
- Таъсис додани муносибатҳои шарикӣ бо созмонҳои байналмилалӣ барои табодули таҷриба ва таҷрибаҳои пешқадам дар самти ҳифзи маълумоти шахсӣ;
- Ширкатҳо ва муассисаҳои давлатӣ барои пешниҳод кардани ҳисоботи шаффоф дар бораи тарзи коркард ва ҳифзи маълумоти шахсӣ масъул бошанд.
Дар поёни нишаст, иштирокдорон ба муҳим будани муносибати ҳамаҷониба ба ҳифзи маълумоти шахсӣ дар Тоҷикистон таъкид карданд. Намояндагони ҷомеаи шаҳрвандӣ омодагии худро барои идомаи кор дар ин самт ва мусоидат ба ташкили муҳити бехатари рақамӣ барои шаҳрвандон изҳор доштанд.
